Czcionka: A- A A+

Warszawa ma wiele twarzy

Konferencja naukowa z cyklu
Warszawska jesień archiwalna Warszawa ma wiele twarzy
20-21.11.2014, Warszawa

W dniach 20-21.11.2014 odbyła się konferencja z cyklu „Warszawska jesień archiwalna - Warszawa ma wiele twarzy” współorganizowana przez Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Pamięci Narodowej, Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych oraz Polską Akademię Nauk Archiwum w Warszawie.

Zaproszenie do udziału w konferencji skierowane było do  historyków, archiwistów, varsavianistów oraz twórców portali gromadzących materiały do historii Warszawy, muzealników, konserwatorów oraz archiwów społecznych i instytucji kultury gromadzących w swoich zbiorach i kolekcjach materiały do dziejów miasta. Pozwoliło to na przedstawienie Warszawy pod kątem różnorodności tego miasta, jego charakteru jako ośrodka życia społecznego, kulturalnego, naukowego oraz administracyjnego.

Szeroki zakres tematyczny ujęty został w następujących blokach:

1. Warszawa jako przedmiot studiów
2. Warszawa na fotografii        
3. Architektura i przestrzeń
4. Społeczeństwo
5. Miasto, wydarzenia, społeczeństwo
6. Ludzie Warszawy

W ciągu dwóch intensywnych dni obrad wygłoszono 32 referaty, w których przedstawione zostały zagadnienia związane z historią miasta, przestrzenią miejską, osobistościami ale także kulturą oraz sprawami społecznymi i gospodarczymi.

Pierwszego dnia słuchaczy konferencji gościł Przystanek Edukacja IPN. Prezentowane były tematy o charakterze społeczno-kulturalnym, takie jak kabaret przedwojenny, sport, gwara miejska, moda, ważne wydarzenia polityczne w życiu stolicy. Zilustrowano  je archiwaliami stanowiącymi część zasobu PAN Archiwum w Warszawie, Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowego Archiwum Cyfrowego. Niezwykłą gratką były materiały muzyczne przedstawione podczas konferencji przez pracowników Archiwum Polskiego Radia, a także unikatowe fotografie stanowiące część zasobu Instytutu Pamięci Narodowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz inicjatywy Kolejka Marecka. W bloku architektura i przestrzeń poruszono temat parków przedwojennej Warszawy, historię architektury dworców kolei Jabłonowskiej, Grójeckiej, Wilanowskiej a także historię Mostu Kierbedzia.

Drugiego dnia obrady przeniosły się do gmachu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Tematyka nawiązywała do historii miasta i jego mieszkańców w świetle archiwaliów przechowywanych w warszawskich archiwach oraz muzeach. Przypomniano ważne wydarzenia z życia stolicy w kontekście konkretnych osób lub grup zawodowych i społecznych. Nie zabrakło także referatów odnoszących się do teraźniejszości, do aktualnych spraw stolicy, do budzącej się na nowo tożsamości miasta, która jednak nie chce zapomnieć o tradycji i korzeniach.

Podczas konferencji zaprezentowano wiele zaskakujących, nieznanych szerzej materiałów począwszy od fotografii Warszawy z okresu wojny i pierwszych lat po wojnie, poprzez archiwalia będące źródłem badań nad społeczeństwem warszawskim, kulturą życia codziennego, nauką, gwarą miejską i rozwojem miasta, na pamiątkach dźwiękowych kończąc. Ten przekrój tematyczny udowodnił, jak wiele twarzy ma Warszawy, jak wiele jeszcze nieodkrytych tajemnic o mieście i ludziach tu żyjących kryją archiwa, muzea, biblioteki i inne instytucje. Duże zainteresowanie konferencją zarówno wśród prelegentów jak i słuchaczy  daje nadzieję na kolejne owocne spotkania w ramach Warszawskiej jesieni archiwalnej.

Szczegółowy program konferencji:

20 listopada 2014 r., godz. 9.00

Przystanek Historia, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki

Warszawa, ul. Marszałkowska 21/25

9.00 otwarcie konferencji

Warszawa na fotografii

9.30 dr hab. Maciej Wojtyński – Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego – Największy zbiór zdjęć warszawskiego getta

9.50 dr hab. Jacek Sawicki – Instytut Pamięci Narodowej – Oblężenie Warszawy we wrześniu 1939 r. w fotografii barwnej Juliena Bryana

10.10 mgr Tomasz Stempowski – Instytut Pamięci Narodowej – Obraz Warszawy lat 1945 – 1948 na zdjęciach zagranicznych fotografów

10.30 mgr Łukasz Karolewski – Narodowe Archiwum Cyfrowe – Warszawska architektura: stare vs nowe w obiektywie Grażyny Rutowskiej (1966 – 1988)

10.50 przerwa

Architektura i przestrzeń

11.10 dr inż. Zbigniew Tucholski – Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk – W poszukiwaniu stylu narodowego w architekturze kolejowej – dworce kolei Jabłonowskiej, Wilanowskiej i Grójeckiej inż. architektury Konstantego Jakimowicza

11.30 prof. dr hab. inż. Barbara Rymsza - Zakład Mostów w Instytucie Badawczym Dróg i Mostów, mgr Anna Mistewicz – Muzeum Narodowe w Warszawie, dr inż. Zbigniew Tucholski – Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk – Most Kierbedzia – historia pierwszego stałego mostu przez Wisłę w Warszawie

11.50 mgr Katarzyna Słojkowska – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie –Warszawa w kwiatach i zieleni

Warszawa jako przedmiot studiów.

12.10 prof. UW dr hab. Małgorzata Karpińska – Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego – Studia varsavianistyczne na Uniwersytecie Warszawskim

Społeczeństwo

12.30 dr Robert Gawkowski – Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego – Warszawski sport do poł. XX wieku – nowo odkryte archiwalia i artefakty kultury fizycznej

12.50 mgr Anna Gruszczyńska, mgr Katarzyna Słojkowska – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie – Warszawski cyklista Józef Hełczyński

13.10 przerwa

Społeczeństwo

14.00 mgr Agata Łazowska – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie – Zależna czy niezależna? Warszawska moda lat trzydziestych XX wieku.

14.20 mgr Bartosz Borkowski – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie – Wizyty dyplomatyczne w Warszawie w dwudziestoleciu międzywojennym

Muzyka i język w Warszawie

14.40 mgr Waldemar Listowski – dyrektor Archiwum Polskiego Radia S.A. – Muzyczny spacer po warszawskiej Pradze

15.00 mgr Anna Mieszkowska – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie – Warszawa w kabarecie, kabaret w Warszawie

15.20 mgr Małgorzata Barucka, mgr Teresa Barucka – Archiwum Polskiego Radia S.A. – Jakie czasy, taka piosenka. Warszawa rozbawiona-Warszawa dumna – Warszawa się nie poddaje

16.00 dr Monika Kresa, mgr Grzegorz Towalski – Stowarzyszenie Gwara Warszawska – Gwara warszawska jako element tożsamości miasta

21 listopada 2014 r., godz. 9.00

Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych

Warszawa, ul. Rakowiecka 2D

9.00 otwarcie konferencji

Miasto, wydarzenia, społeczeństwo

9.30 dr hab. Janusz Grabowski – Archiwum Główne Akt Dawnych – Warszawskie pochówki książąt mazowieckich

9.50 mgr Anna Wajs – Archiwum Państwowe w Warszawie – Warszawskie szkolnictwo XIX i XX wieku w źródłach archiwalnych ze zbiorów Archiwum Państwowego w Warszawie

10.10 mgr Urszula Kacperczyk – Archiwum Główne Akt Dawnych – Warszawa w powstaniu kościuszkowskim w świetle dokumentów przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie

10.30 dr Andrzej Szczepaniak – Muzeum Narodowe w Warszawie – Warszawa dwudziestolecia międzywojennego w archiwaliach Archiwum Muzeum Narodowego w Warszawie

10.50 dr Anna Marcinkiewicz – Kaczmarczyk – Instytut Pamięci Narodowej – Archiwalia dotyczące udziału warszawianek w obronie stolicy w latach 1920-1921 i 1939 - 1945

11.10 przerwa

11.30 mgr Tadeusz W. Świątek – Polskie Towarzystwo Archiwalne – Historyczne uwarunkowanie trudności w rekonstrukcji dziejów przedsiębiorców warszawskich XIX i I poł. XX wieku

11.50 dr Joanna Krauze-Karpińska – Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk – Drukarze warszawscy do końca XVIII wieku

12.10 mgr Andrzej Ziółkowski – Wojskowa Akademia Techniczna – Śladami śladów

12.30 dr Violetta Urbaniak – Archiwum Państwowe w Warszawie – Wedel i fabryka czekolady

Architektura i przestrzeń

12.50 mgr Andrzej Skalimowski – Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk – Zespoły archiwalne w warsztacie historyka powojennej odbudowy Warszawy

13.10 Małgorzata Sobieszczak – Marciniak – Polskie Towarzystwo Archiwalne – Murale warszawskie. Stare czy nowe oblicza miasta?

13.30 przerwa

14.30 mgr Marta Szczeblewska – Stowarzyszenie Saski 2018 – Historia Pałacu Saskiego

14.50 mgr inż. Grzegorz Mika – Warszawski modernizm 1905 – 1939 – Portale internetowe jako narzędzie identyfikacji, weryfikacji, upowszechniania architektury Warszawy

Ludzie Warszawy

15.20 mgr Maciej Jasiński – Polskie Towarzystwo Archiwalne – Jakub Jasiński obrońca powstańczej Warszawy

15.40 mgr Olena Gordovska – Nacjonalna Naukowa Biblioteka Rolnicza przy Akademii Nauk Rolniczych Ukrainy – Działalność naukowa, organizacyjna i pedagogiczna prof. SGGW i UW Z. Mokrzeckiego w okresie międzywojennym w dokumentach archiwalnych

16.00 dr Andrzej Prinke – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu – Wielkopolanin w Warszawie. Stołeczne kontakty prof. Józefa Kostrzewskiego (1885-1969) – czołowego prehistoryka i muzeologa na przestrzeni sześćdziesięciu lat jego działalności naukowej i społeczno-patriotycznej”

16.20 Podsumowanie i zakończenie konferencji

Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie

ul. Nowy Świat 72 

00-330 Warszawa

kwerenda@archiwum.pan.pl

tel./fax +48 22 657 27 88

tel. +48 22 657 28 92

Pracownia Naukowa

czynna od poniedziałku do piątku 

od 9.00 do 15.30

fb