Logo

Młyny Fryderyka Skarbka

Fryderyk hrabia Skarbek (1792 – 1866) – wychowanek Mikołaja Chopina, ojciec chrzestny Fryderyka Chopina. Ekonomista, wykładowca akademicki, filantrop, urzędnik. Współorganizator publicznych wystaw malarstwa. Sam uprawiał je amatorsko do późnego wieku, podobnie jak beletrystykę i poezję. Uczył się go u takich sław jak Bacciarelli, Grassi, Lampi. Był malarzem krajobrazu. Łączył motywy wiejskie i idylliczne z upodobaniem do wedut wzorowanych na sztuce Canaletta.Jest autorem obrazów„Widok Pałacu Belwederskiego w Warszawie”, „Widok z okna Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Saską Kępę”. W zbiorach Muzeum Narodowego znajdują się jego „Pejzaż z wiatrakiem holenderskim”, „Brzoza i młyn wodny w Żelazowej Woli”. W swoich Pamiętnikach napisał: Liczne moje malowidła, lubo nie mają rzeczywistej artystycznej wartości, stanowią przecież miłe dla dzieci moich pamiątki, bo przedstawiają po większej części widoki miejsc, w których jużto sam, jużto wraz z niemi zamieszkiwałem, lub w podróżach moich przebywałem”.[1]   

skarbek004.jpg

            
Ze szczególnym zamiłowaniem malował młyny. Przedstawienia wspomnianych wcześniej wiatraka holenderskiego i młyna wodnego nad Utratą są najbardziej znane. W zbiorach PAN Archiwum w Warszawie w Kolekcji materiałów dotyczących dziejów kultury polskiej pod sygnaturą III-469 znajduje się inne malowidło z motywem młyńskim. Jest to pejzaż z wiatrakiem, morzem, zachodzącym słońcem i dwoma postaciami, pod którym jest umieszczona rękopiśmienna adnotacja F. Skarbka. Brzmi ona następująco: Niech cię to nieobraża, że wiatrak w twoim imionniku przedstawiłem; niewłaściwie bowiem upatrują w nim godło zmienności. Obraca on się wprawdzie za wiatrem, ale dlatego aby nadać ruch skrzydłom, który całą użyteczność jego stanowi, przytem stoi w m[iejs]cu i właścicielowi korzyść przynosi. – Podobnie żona i matka w domu własnym kieruje postępkami swemi według natchnień i życzeń tych których kocha; a jeżeli widzimy kręcącą się w swoim kółku, to dla tego aby utrzymać ruch rządu domowego, i zapewnić rodzinie swojej tę swo[bodę] i ten byt dobry który rządności jest dziełem. Na odwrocie karty znajduje się data 19 sierpień 1853 i podpis hrabiego oraz dopisek własnoręcznie malowane. Całość ma wymiary 25,5x19 cm i jest po konserwacji.
Co ciekawe porównania młynów i kobiet musiały nie być obce F. Skarbkowi. W swoim utworze literackim Popas, komedya w jednym akcie w usta bohatera Szostaka włożył takie słowa: Kobieta wrzeszczy, fuka, ale musi robić co do niej należy: jest ona jak młyn, póki wody siarczy to miele, tak też i ona gada gada, póki słów starczy..[2]          
 

[1] Pamiętniki Fryderyka hrabiego Skarbka, Poznań 1878, s. 39-40
[2] ebuw.uw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=2503

© 2017 e-graficy.pl