Czcionka: A- A A+

„Zawiszak” Harcerze w Milanówku

W Milanówku przed wojną działały trzy Męskie Drużyny Harcerskie: 18 im Bartosza Głowackiego, działająca przy Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym, 197 im. Tadeusza Kościuszki działająca przy szkole powszechnej nr 1 i 148 przy szkole powszechnej nr 2.
Po ustaniu działań wojennych w 1939 r. podjęta została działalność konspiracyjna wśród młodzieży z 18 i 148 drużyny, którzy zajmowali się głównie działaniami pomocniczymi przy tworzącej się wówczas w Milanówku konspiracji wojskowej. Praca ta, uległa osłabieniu po licznych aresztowaniach przeprowadzonych przez Gestapo 2 października 1942 r.
Działalność, już w nowej zmienionej formie podjęto w końcu grudnia 1942 r., a kolejną reorganizację hufca przeprowadzono pod koniec 1943 r. Na przełomie 1943/44 r. w pionie „Zawiszaków” w rejonie Milanówka istniały 4 oddziały (drużyny) harcerskie. Po wybuchu powstania warszawskiego wielu mieszkańców stolicy znalazło się w Milanówku, a miejscowi harcerze starali się nawiązywać kontakty z warszawskimi druhami wciągając ich do swoich drużyn. Wtedy to w III oddziale (drużynie) „Zawiszy” podjęto inicjatywę wydawania pisma „Zawiszak”. Ukazały się trzy numery pisma: 1 i 20 grudnia 1944 i 1 stycznia 1945 r. w nakładzie 6-12 egzemplarzy przepisywanych na bibułce papierosowej. Za pismo odpowiedzialni byli: Andrzej Jaczewski, Mieczysław Trząski, Stanisław i Andrzej Gadomscy, oraz Zbigniew Wilma (szata graficzna). Z jego rąk Archiwum PAN otrzymało cenne egzemplarze wszystkich trzech numerów pisma. Ich lektura pokazuje czym żyła młodzież w przededniu wyzwolenia kraju, w obliczu niewyobrażalnej klęski powstania warszawskiego. Zwykłe, harcerskie zadania, a przy tym apel o ścisłą współpracę z rodzicami niezwykle ważną w życiu każdego piętnastolatka, jakimi byli wówczas redaktorzy gazety (A. Jaczewski i Z. Wilma). W kąciku humoru dowcip, jakże bolesny dla czytających go dziś:
Pewien konspirator w zimowy mroźny dzień przed rozstrzałem do swych towarzyszy:-założę 3 koszule, bo jak się będę trząsł z zimna to ci zbóje powiedzą, że się trzęsę ze strachu.

 

 

Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie

ul. Nowy Świat 72 

00-330 Warszawa

kwerenda@archiwum.pan.pl

tel./fax +48 22 657 27 88

tel. +48 22 657 28 92

Pracownia Naukowa

czynna od poniedziałku do piątku 

od 9.00 do 15.30

fb