Zaproszenia (1916 r.) na obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja - materiały Józefa Trzebińskiego

               Józef Trzebiński  urodził się 1 marca 1867r. w Kozubach Wielkich k. Turku. Jego ojcem był zubożały ziemianin Mikołaj, a matką Teofilia z Komarnickich pochodząca z rodziny mieszczańskiej. Ojciec zmarł w 1879 r. pozostawiając wdowę z trojgiem małych dzieci w ciężkiej sytuacji materialnej. W 1888 r. Trzebiński ukończył gimnazjum filologiczne w Siedlcach i rozpoczął studia na Wydziale Medycznym Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1890 r. przeniósł się na Wydział Przyrodniczo-Matematyczny, który ukończył w 1894 r. Po ukończeniu studiów został aresztowany i osadzony na pięć miesięcy  w Cytadeli Warszawskiej. Po zwolnieniu wyjechał pod Garwolin, gdzie pracował jako prywatny nauczyciel. Tu napisał swoją pierwszą rozprawę „Flora lasów garwolińskich” ,zaliczoną jako praca kandydacka.

W 1898 r.  J. Trzebiński studiował ogrodnictwo w Instytucie Pomologicznym w Pruszkowie, a w 1899 r. w Lipsku, gdzie napisał pracę „Wpływ podrażnień na wzrost pleśni Phycomyces nitens”. Praca ta przyniosła mu tytuł doktora filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie otrzymał asystenturę w Katedrze Anatomii i Fizjologii Roślin.

W 1904 r. objął kierownictwo Działu Mikologicznego Stacji Entomologicznej Wszechrosyjskiego Związku Cukrowników w Śmile na Ukrainie, gdzie przez 8 lat pracował nad chorobami roślin uprawnych. W tym okresie ogłosił kilkanaście prac naukowych opartych na własnych doświadczeniach.

W 1912 r. Trzebiński przeniósł się do Warszawy, aby zorganizować Stację Ochrony Roślin.

Wybuch I wojny światowej sparaliżował działalność Stacji. W tym okresie Trzebiński  został inspektorem Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

W 1918 r. objął stanowisko kierownika Wydziału Ochrony Roślin w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach, który zorganizował od podstaw.

W 1920 r. habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W 1923 r. objął stanowisko profesora zwyczajnego w Katedrze Systematyki Roślin oraz dyrektora Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. 

W latach 1925 – 1926 pełnił funkcję dziekana Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego, a od 1928 r. kierował Oddziałem Mikologicznym Stacji Ochrony Roślin w

Wilnie. Na Uniwersytecie Wileńskim wykładał do 1937 r.

Józef Trzebiński uważany jest za twórcę nowoczesnej fitopatologii i najwybitniejszego ówczesnego znawcę grzybów pasożytniczych. Tworzył prace z zakresu fitopatologii, mikologii, fizjologii roślin i florystyki, podręczniki, m.in. „Choroby roślin uprawnych” (1912), „Choroby roślin” (1930).

Został odznaczony srebrnym medalem Krakowskiego Towarzystwa Ogrodniczego za pracę „Chwasty okolic Śmiły” (1915), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1936), złotą odznaką Stacji Ochrony Roślin w Krakowie (1937).

Od 1910 r. J. Trzebiński był współpracownikiem Komisji Fizjograficznej, a od 1916 r. Komisji Geograficznej Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Był członkiem Towarzystwa  Naukowego Warszawskiego (od 1916), Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie (od 1925), członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności (od 1930), członkiem zwyczajnym zamiejscowym Wydziału IV(od 1934).

Był dwukrotnie żonaty. Od 1901 r. z Anną z d. Okulicz (zm.1907), z którą miał córki: Helenę Bodzińską (1905 – 1982) i Annę Trzebińską-Wróblewską (ur.1907), a następnie z Heleną z d. Brazajtis, z którą miał syna Tadeusza (1914 – 1998).

Zmarł 30 sierpnia 1941 r. w Wilnie i został pochowany na cmentarzu na Rossie.

Zaproszenia na uroczystości 3 Majowe  pochodzą z z Archiwum PAN w Warszawie, Materiały Józefa Trzebińskiego, 105, sygn. 5