Wystawa "Rapperswil na dawnych pocztówkach"

Wystawa „Rapperswil na dawnych pocztówkach”

Pomysł wystawy „Rapperswil na dawnych pocztówkach” powstał kilka lat temu, kiedy okazało się, że wśród naszych członków znajdują się kolekcjonerzy dawnych pocztówek, w tym rapperswilskich. Autorami scenariusza wystawy są Ewa Furmańska, Izabela Gass, Hanna Krajewska. Pocztówki pochodzą ze zbiorów archiwum PAN, Muzeum Niepodległości w Warszawie oraz z kolekcji prywatnych naszych członków : Izabeli Gass, Mariana Sołobodowskiego, Jana Wolskiego. Wystawa składa się z sześciu tablic. Każda plansza oprócz pocztówek posiada krótki tekst informacyjny i odpowiednie motto z listów E. Orzeszkowej, B. Prusa czy Z. Wasilewskiego. Nie przedstawiono awersu pocztówek , gdyż w zdecydowanej większości są one niezapisane , a także dlatego, że taka wersja wystawy byłaby słabo czytelna.

Na karcie tytułowej wykorzystano widok Rapperswilu z obrazu Pawła Bilyka z kolekcji prywatnej Izabeli Gass. Widok ten Towarzystwo Rapperswilskie wydało jako pocztówkę.

Na pierwszej tablicy przedstawione są pejzaże Rapperswilu z końca XIX w. W krajobrazie widoczna jest kolejowa wieża ciśnień, której już nie ma.

Tablica druga przedstawia zamek raperswilski, w którym od 1870 r. znajduje Muzeum Polskie. Pocztówki zamku są kolorowe i nastrojowe, widać na nich całą bryłę zamku, niezmienioną w zasadzie od średniowiecza. Szczególnie imponująco prezentuje się wieża zegarowa. Jedna z pocztówek ukazuje wybieg danieli. Te królewskie zwierzęta hodowane są tutaj od lat na pamiątkę legendy głoszącej, że w dawnych wiekach jednego z danieli ściganych przez myśliwych ocaliła Pani na zamku. Tablica trzecia to stare miasto raperswilskie. Są tu jedynie pocztówki rynku. Niestety, nie udało nam się znaleźć pocztówek z widokiem ratusza, kościołów, czy eleganckich pensjonatów nad jeziorem. Brak tych ostatnich dziwi , gdyż w XIX wieku ten deptak stanowił centrum życia towarzyskiego miasta.

Pozostałe trzy tablice pokazują Muzeum Polskie w Rapperswilu. Są to pocztówki niezapisane (dla kolekcjonerów mniej interesujące), głównie czarno-białe bądź w sepii, wydane przez Muzeum Polskie w Rapperswilu.

I tak tablica czwarta pokazuje Kolumnę Barską, ufundowaną przez Władysława hr. Broel-Platera w 1868 r. w setna rocznicę konfederacji barskiej. Kolumna początkowo stała nad Jeziorem Zuryskim. Kiedy w dwa lata potem została uszkodzona podczas gwałtownej burzy, przeniesiono ją na dziedziniec zamku.

Pocztówki przedstawiające Muzeum Narodowe Polskie prezentuje tablica piąta. Muzeum to zostało utworzone z inicjatywy i za pieniądze Platera w 1870 r. na zamku, który Plater wydzierżawił od miasta na 99 lat. W 1927 r. zgodnie z jego testamentem zbiory raperswilskie wróciły do Polski, gdzie uległy zniszczeniu w czasie II wojny światowej. W 1949 r. władze miejskie Rapperswilu wypowiedziały Muzeum umowę dzierżawną. W odpowiedzi na jego likwidację w 1954 r. powstało Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Polskiego w Rapperswilu, któremu na zamku udało się zorganizować kilka wystaw, a w 1975 r. powołać od nowa Muzeum Polskie. Tablica piąta prezentuje Muzeum powołane przez Platera, jak i wystawy z 1959 r. zorganizowane przez Towarzystwo.

I wreszcie ostatnia tablica, poświęcona mauzoleum Tadeusza Kościuszki, które istniało na zamku w latach 1895 – 1927. Tadeusz Kościuszko zmarł w Solothurn (Solura) w 1817 r. i zgodnie z jego testamentem cały majątek, w tym serce, otrzymała rodzina Zeltnerów. W 1895 r. rodzina Zeltnerów przekazała serce Kościuszki Muzeum Narodowemu Polskiemu. Serce w ozdobnej urnie z brązu złożono w specjalnie na ten cel przygotowanym mauzoleum w Baszcie Prochowej. Urna ta wróciła do kraju w 1927r. Obecnie jest przechowywana na Zamku Królewskim w Warszawie .

Wystawie towarzyszy katalog.

Wystawa została zaprezentowana podczas konferencji on-line„150-lecie Muzeum Polskiego w Rapperswilu”, która miała miejsce 10.12.2020 r.