Kobiety w nauce
Wystawa Kobiety w nauce wieńczy obchody roku 2011 ustanowionego przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Marii Skłodowskiej-Curie. W tym roku bowiem przypada 100. rocznica przyznania drugiej Nagrody Nobla najwybitniejszej uczonej świata Marii Skłodowskiej-Curie, której odkrycia walnie przyczyniły się do rozwoju nauki. Wystawa Kobiety w nauce jest kolejnym wspólnym przedsięwzięciem Archiwum Polskiej i Rosyjskiej Akademii Nauk, towarzyszącym w październiku 2011 roku Dniom Nauki Rosyjskiej w Polsce. Wystawę tę poprzedziła ekspozycja biograficzna poświęcona wyłącznie Marii Skłodowskiej-Curie — wybitnemu naukowcowi i badaczowi, a jednocześnie troskliwej matce, czułej żonie oraz kochającej córce i siostrze. Na obecnej wystawie pokazujemy materiały reprezentujących różne dziedziny nauki uczonych kobiet — zdjęcia, dokumenty biograficzne i urzędowe, korespondencję, medale, pamiątki, wydawnictwa — przechowywane w zbiorach Polskiej Akademii Nauk Archiwum w Warszawie. Poczesne miejsce zajmuje tu oczywiście Maria Skłodowska-Curie, o której Albert Einstein powiedział, że jest „z wszystkich ludzi w świecie jedynym niezepsutym przez sławę człowiekiem”, oraz inne niezwykle mądre kobiety z jej najbliższej rodziny — córka Irena Joliot-Curie, również noblista w dziedzinie chemii, oraz siostra Helena Szalayowa, nauczycielka, działaczka oświatowa, organizatorka kilku prestiżowych szkół w Warszawie, których oryginalną korespondencję oraz fotografie ma zaszczyt przechowywać Archiwum PAN.
Autorami scenariusza wystawy są pracownicy Polskiej Akademii Nauk Archiwum w Warszawie: Joanna Arvaniti, Anita Chodkowska, Andrzej Klubiński, Hanna Krajewska, Danuta Mazurczak, Anna Mieszkowska, Dorota Piętka-Hadała, Tomasz Rudzki, Katarzyna Słojkowska i Jolanta Stasiak, kuratorem ekspozycji Joanna Arvaniti z Archiwum PAN. Ciekawy projekt plastyczny opracowała Maria Kaliszczuk-Donaj z Agencji Wydawniczo-Poligraficznej AMALKER.
Wystawie towarzyszy album portretów uczonych kobiet namalowanych różnymi technikami przez jakucką malarkę Paulinę Kopestyńską, opatrzonych ich krótkimi biogramami w języku polskim i angielskim. Paulina Kopestyńska jest uznaną w świecie artystką. Współpracowała z wieloma wydawnictwami i agencjami reklamowymi oraz ilustrowała książki dla dzieci. Jest laureatką wielu prestiżowych nagród, a jej prace prezentowane były na międzynarodowych wystawach na całym świecie. Już od kilku lat współpracuje z Archiwum PAN, bierze udział w konferencjach naukowych, wystawach i innych przedsięwzięciach, takich jak Noc Muzeów czy Piknik Archiwalny, podczas których prezentuje swoje obrazy oraz szkicuje portrety gości. Ilustruje także wydawnictwa APAN. Jest autorką pięknego cyklu portretów polskich sybiraków, wydanych przez PAN Archiwum w Warszawie w 2011 roku.
Wystawa Kobiety w nauce oraz towarzyszący jej album portretów autorstwa Pauliny Kopestyńskiej to nieśmiała próba oddania hołdu naszej wybitnej rodaczce Marii Skłodowskiej-Curie i innym uczonym Polkom, które bez reszty oddały swoje serca nauce.
Joanna Arvaniti
