Czcionka: A- A A+

Biblioteka

KATALOG - BIBLIOTEKA PAN ARCHIWUM w Warszawie oraz nowości

BIBLIOTEKA UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO 

KaRo - Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich

PORTAL CZASOPISM NAUKOWYCH 

 

Dzieje Biblioteki Archiwum Polskiej Akademii Nauk sięgają roku 1954, czyli początków działalności Archiwum. Przez pierwsze lata Biblioteka dysponowała niedużym księgozbiorem podręcznym, który z upływem czasu zaczął się specjalizować i systematycznie powiększać. Zasób jej jest otwarty i obecnie liczy przeszło 11 tysięcy woluminów druków zwartych i prawie tyle samo wydawnictw ciągłych.

Biblioteka Archiwum PAN gromadzi księgozbiór o charakterze specjalistycznym, z głównym uwzględnieniem druków z zakresu historii nauki, oświaty, techniki oraz biografistyki. Spełnia ona podwójną funkcję. Po pierwsze, dzięki bogatemu księgozbiorowi umożliwia opracowywanie posiadanych spuścizn archiwalnych — zatem uczestniczy w pracach naukowo-badawczych. Po wtóre, gromadzi rzadko spotykane wśród zbiorów innych bibliotek wydawnictwa — o charakterze regionalnym i ogólnopolskim — dokumentujące funkcjonowanie towarzystw i instytucji naukowych oraz wyższych uczelni. Materiały te stanowią bardzo cenne uzupełnienie dokumentacji archiwalnej, zniszczonej lub zagubionej podczas II wojny światowej. W tym właśnie zakresie tematycznym Biblioteka Archiwum PAN posiada prawie kompletny zbiór wydawnictw o charakterze oficjalnym lub półoficjalnym, między innymi takich organizacji jak:

Towarzystwo Naukowe Warszawskie („Roczniki”, „Sprawozdania”, „Sprawozdania Wydziałów” do roku 1907);
Królewskie Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk („Roczniki” za lata 1802 – 1830);
Towarzystwo Naukowe Krakowskie połączone z Uniwersytetem Krakowskim („Roczniki” obejmujące okres od 1817 do 1872 roku);
Polska Akademia Umiejętności („Roczniki”, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń” od 1873 roku)” Sprawozdania”, „Nauka Polska’ od 1918 roku);
Towarzystwo Przyjaciół Nauk we Lwowie („Sprawozdania” do 1921 roku);
Towarzystwo Naukowe w Przemyślu („Roczniki” od 1911 roku);
Towarzystwo Naukowe na Śląsku („Roczniki” od 1929 roku);
Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie („Ateneum Wileńskie” od 1923 roku);
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk („Roczniki” od roku 1860);
Towarzystwo Naukowe w Toruniu („Roczniki” od 1891 roku);
Towarzystwo Przyjaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku („Roczniki” od połowy 1927 roku).

Wśród gromadzonych przez nas materiałów na uwagę zasługują — otrzymywane w ramach współpracy — egzemplarze wydawnictw dokumentacyjnych większości działających w Polsce wyższych uczelni. Są to tak zwane „składy osobowe” i „spisy wykładów”, które stanowią cenne źródło w pracach badawczych dla historyków kultury i oświaty polskiej. Najstarsze tego typu wydawnictwa dotyczą:

Szkoły Głównej Warszawskiej (za lata 1863–1870);
Uniwersytetu Warszawskiego (od 1869 do 1870 roku);
Uniwersytetu Lwowskiego (od 1894 roku);
Wyższej Szkoły Handlu Zagranicznego we Lwowie (od roku 1929);
Politechniki Lwowskiej (od 1918 roku);
Uniwersytetu Wileńskiego (za lata 1919–1938).

W Bibliotece znajdują się także pojedyncze egzemplarze tego typu wydawnictw dotyczące faktów z życia uczelni zagranicznych w Dorpacie („Personal der Kaiserlichen Universität zu Dorpat” za 1876-1891), Petersburgu („Academia Caesarea Romano-Catholica Ecclesiastica Petroplitan” z roku 1885, 1892/1893–1894/1895, 1899/1900 i 1906/1907–1908/1909) czy Cambridge („Cambridge Springs” z 1917 roku).

Biblioteka Archiwum PAN posiada również cenny i liczny zbiór XVIII, XIX i XX-wiecznych „Sprawozdań Szkół Średnich”. Obejmuje on 215 tytułów, co daje pond 1100 roczników zawierających spisy nauczycieli, uczniów oraz relacje z aktywności edukacyjnej i pedagogicznej danej placówki oświatowej. „Sprawozdania...” te w okresie zaborów stanowiły jedną z nielicznych form popularyzacji nauki polskiej. Opublikowano w nich między innymi pierwszą w Polsce historię matematyki Wojciecha Chęciawskiego wydaną w 1830 roku. Z kolei po I wojnie światowej zamieszczano w nich spisy poległych nauczycieli i uczniów, często z obszernymi notkami biograficznymi, co stanowi dodatkową ich wartość dla historyków. Biblioteka Archiwum PAN swój księgozbiór pozyskuje na zasadach zakupów (księgarskich, antykwarycznych i aukcyjnych), wymiany międzybibliotecznej, darów osób indywidualnych oraz innych placówek naukowych, jak również włączaniu książek i czasopism pochodzących ze spuścizn archiwalnych. W taki na przykład sposób księgozbiór wzbogacił się o zbiory profesora Zygmunta Kolankowskiego czy profesora Tadeusza Dzierżykraya-Rogalskiego. Biblioteka obsługuje głównie pracowników Archiwum i innych instytutów PAN znajdujących się na teranie Pałacu Staszica. Prócz tego prowadzi wymianę międzybiblioteczną z Biblioteką Narodową, Biblioteką Uniwersytecką, Biblioteką Miasta Stołecznego Warszawy, Biblioteką Instytutu Badań Literackich PAN, Lektorium Instytutu Historycznego UW i Biblioteką Instytutu Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW. Biblioteka Archiwum PAN dysponuje tradycyjnym, kartkowym katalogiem alfabetycznym książek i periodyków, który posiada bogaty system odsyłaczy.

Regulamin Biblioteki Archiwum Polskiej Akademii Nauk

  1. Ze zbiorów Biblioteki mogą korzystać:
    - pracownicy Archiwum;
    - biblioteki naukowe.
  2. Wypożyczanie książek przez czytelników może odbywać się tylko na własne konto.
  3. Na każdą wypożyczoną książkę lub czasopismo czytelnik wypisuje rewers.
  4. Książki wypożyczane są na okres pół roku pracownikom Archiwum, zaś bibliotekom na okres jednego miesiąca. Termin zwrotu może być w uzgodnionych przypadkach przedłużony.
  5. Biblioteka może zażądać zwrotu książki przed upływem terminu.
  6. W wypadku zagubienia lub zniszczenia książki czytelnik zobowiązany jest do odkupienia tej samej pozycji, a jeżeli jest to niemożliwe płaci on ekwiwalent ustalony komisyjnie, tj. wartość antykwaryczną danej publikacji.
  7. W przypadku nieuzgodnionego przetrzymania książek ponad okres jednego roku Biblioteka ma prawo wystąpić do czytelnika o ekwiwalent za wypożyczone pozycje tak, jakby zostały one zagubione lub zniszczone.
  8. Praktykanci i czytelnicy z zewnątrz mogą korzystać ze zbiorów Biblioteki tylko na miejscu w czytelni.
  9. Bibliotekarz ma obowiązek pomóc czytelnikowi przy posługiwaniu się katalogiem oraz udzielić wyczerpujących informacji na temat zasobów bibliotecznych.
  10. Książki wypożyczane na kilka godzin, niewynoszone poza pokój nr 01, należy wpisywać do „Zeszytu wypożyczeń”.
  11. Na wszystkie książki wynoszone poza pokój nr 01 (nawet na krótko) należy każdorazowo wypełnić rewers.
  12. Przed wyznaczonym terminem skontrum czytelnicy powinni zwrócić wszystkie wypożyczone książki i czasopisma.
  13. Czytelnicy korzystający z księgozbioru podręcznego powinni podać do celów statystycznych ilość wykorzystanych woluminów.

Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie

ul. Nowy Świat 72 

00-330 Warszawa

kwerenda@archiwum.pan.pl

tel./fax +48 22 657 27 88

tel. +48 22 657 28 92

Pracownia Naukowa

czynna od poniedziałku do piątku 

od 9.00 do 15.30

fb