IV Warszawski Piknik Archiwalny
Udział Archiwum Głównego Akt Dawnych w Międzynarodowym Dniu Archiwów (tzw. Piknik Archiwalny – sobota, 8 czerwca 2013)
W siedzibie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie (Pałac Raczyńskich, ul. Długa 7) w sobotę 8 czerwca 2013 r. w godzinach od 1030 do 1600 odbyły się pokazy przygotowane przez warszawskie archiwa państwowe podległe Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych, a mianowicie:
- Archiwum Główne Akt Dawnych,
- Archiwum Akt Nowych,
- Narodowe Archiwum Cyfrowe,
- Archiwum Państwowe m.st. Warszawy,
- Archiwum Państwowe Dokumentacji Płacowej i Osobowej w Milanówku.
- Ponadto stoisko z wydawnictwami historyczno-archiwalnymi zorganizowało Wydawnictwo DiG.
Dla każdego z wymienionych archiwów w udostępniono pomieszczenia w Pałacu Raczyńskich, w których prezentowane były wystawy planszowe, stoiska z wydawnictwami oraz odbywały się prelekcje (szczegóły w sprawozdaniach poszczególnych instytucji).
W uroczystościach wziął udział prof. Władysław Stępniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, który otworzył wystawę zorganizowaną z okazji konkursu na najlepszą fotografię Warszawy.
Archiwum Główne Akt Dawnych przygotowało następujące wystawy, pokazy oraz warsztaty:
- Wystawę pt. „Edukacja doby staropolskiej” – zaprezentowano oryginały akt Komisji Edukacji Narodowej. Dodatkową atrakcją był „symulator kar uczniowskich”, tj. kącik z poduszkami z grochem do klęczenia;
- Pokaz filmu i dokumentów multimedialnych pt. „Konstytucja 3 Maja”;
- W związku z pracami digitalizacyjnymi prowadzonymi nad zasobem AGAD – realizowanymi we współpracy z Polskim Towarzystwem Heraldycznym – odbyła się prezentacja multimedialna pt. „Skanowanie Metryki Koronnej”;
- Uruchomiono punkt informacyjny poradnictwa konserwatorskiego „Jak zabezpieczyć archiwum rodzinne” prowadzony przez Stowarzyszenie Miłośników Dawnych Dokumentów „Archivum Patriae” przy AGAD.
Wszystkie wymienione wydarzenia odbywały się w siedzibie AGAD (Pałac Raczyńskich). Dodatkowo pomiędzy AGAD a Pałacem Staszica kursował omnibus konny, przewożący uczestników pikniku. Łącznie podczas Pikniku archiwalnego Pałac Raczyńskich odwiedziło 255 osób.
Sprawozdanie z IV Warszawskiego Pikniku Archiwalnego w dniu 8 czerwca 2013 r.
IV Warszawski Piknik Archiwalny już za nami! Jak zawsze wszyscy nim zainteresowani oceniają jego przebieg, plusy i minusy, inicjatywy udane i tzw. klapy, sugerują nowe działania i odradzają niektóre stare. Bezsprzecznie jednak jedna sprawa na pewno się udała: pogoda. Od kilku już lat zawsze niepokoimy się czy nie będzie padać deszcz, albo, że będzie zimno – ale tym razem było idealnie. Było pogodnie i ciepło, czyli wymarzona pogoda, żeby zorganizować piknik, albo po prostu przyjść jako widz, uczestnik, entuzjasta lub przypadkowy przechodzień.
Po raz pierwszy PAN Archiwum w Warszawie, inicjator i pomysłodawca Warszawskiego Pikniku Archiwalnego, uzyskał nad piknikiem patronat honorowy Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. Pozostali patroni to: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych (patronat naukowy), Polskie Radio S.A, TVP Historia, Magazyn STOLICA i Magazyn Wiedza i Życie (patronaty medialne). Sponsorowały nam cztery firmy: Beskid Plus, Granna (gry planszowe), Centralna Składnica Harcerska 4 Żywioły i Kinga Pienińska. Współorganizowało Piknik 26 instytucji kultury i nauki, w tym znane archiwa, biblioteki, muzea i galerie.
O godz. 10.00, na szczycie schodów w holu głównym Pałacu Staszica nastąpiło powitanie przybyłych przez dr Hannę Krajewską, Dyrektora PAN Archiwum w Warszawie, prof. W. Stępniaka, Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, hm Małgorzatę Sinicę, Naczelnika ZHP i Waldemara Listowskiego, Dyrektora Archiwum Polskiego Radia, którzy dali hasło do rozpoczęcia IV Warszawskiego Pikniku Archiwalnego.
Nowa, tegoroczna, formuła pikniku archiwalnego, polegająca na „wyjściu” programu poza mury Pałacu Staszica i równoczesnej realizacji jego punktów w kilku innych lokalizacjach miejskich, spowodowała nie lada wyzwanie dla jego organizatorów. Warszawskie Archiwa Państwowe, uczestniczące w pikniku od pierwszej jego edycji, przyjęło w tym roku pod swe opiekuńcze skrzydła Archiwum Główne Akt Dawnych, dysponujące pięknymi wnętrzami Pałacu Raczyńskich na ul. Długiej. Inni dwaj współorganizatorzy: Archiwum Zamku Królewskiego i Muzeum Drukarstwa, oddział Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, ze względu na położenie ich siedzib - które miało istotne znaczenie związane z programem (miejska gra terenowa), również prezentowało swój program piknikowy w macierzystych siedzibach. Koordynacja działań wymagała cierpliwości, profesjonalizmu i wzajemnej życzliwości, co w pełni dało oczekiwany efekt.
Program merytoryczny pikniku, jak zawsze, obfitował w wiele wspaniałych tematów, związanych z tegorocznym hasłem: „ Gdzie jest młodzież z tamtych lat, czyli warszawskie archiwa w akcji !”. Zostały przygotowane i zaprezentowane w różnych formach informacje dotyczące ludzi młodych, zdarzeń i wynikających z nich konsekwencji, na przestrzeni różnych epok i w różnych systemach politycznych. Do naszej, coraz liczniejszej piknikowej rodziny dołączyły nowe instytucje, jak : Biblioteka Publiczna im. Z. Rumla z Pragi Południe, Muzeum Harcerstwa, Muzeum Niepodległości, Warszawskie Towarzystwo Genealogiczne, czy Zachęta-Narodowa Galeria Sztuki. Były organizowane prelekcje, warsztaty, pokazy filmowe, spotkania z gośćmi specjalnymi, a wszystko to w otoczeniu wystaw planszowych, wydawnictw i nagrań dźwiękowych. Po raz pierwszy w czasie pikniku archiwalnego, dzięki pomocy Archiwum Polskiego Radia, zastosowano na zewnątrz Pałacu Staszica telebim, na którym można było obejrzeć filmy związane z archiwistyką (przekazane od niektórych współorganizatorów pikniku), a także oglądać na swoich domowych komputerach bezpośredni przebieg pikniku, poprzez łącze internetowe Polskiego Radia.
Należy podkreślić także znaczący udział środowiska harcerskiego : ZHP, Chorągwi Stołecznej ZHP oraz Muzeum Harcerstwa w Warszawie. Zarówno program merytoryczny, jak i artystyczny, a także wielka pomoc w przygotowaniu miejskiej gry terenowej z wykorzystaniem GPS oraz pomoc w sprawach organizacyjnych i porządkowych zyskały duże uznanie i sympatię.
Nowoczesną interaktywną grę miejską, a także wszelkie instrukcje dotyczące urządzeń i aplikacji do niej, przygotowało profesjonalnie Stowarzyszenie Geocaching Polska Non –Profit. Dała ona możliwość odbycia niezwykłej wycieczki po miejscach ściśle związanych z archiwalnymi zasobami różnych instytucji, a także wprowadziła młodzieńczy powiew znajomości i wykorzystania elektroniki, tak powszechnie dzisiaj funkcjonującej w naszym życiu.
Warszawskie archiwa państwowe, do których należy Archiwum Akt Dawnych, Archiwum Akt Nowych, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Archiwum Państwowe m.st. Warszawy oraz Archiwum Państwowe Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku usytuowane w Pałacu Raczyńskich, również dołożyły wiele starań, aby przygotować bardzo ciekawy i różnorodny program, składający się z wystaw, prezentacji multimedialnych, filmów, spotkań, konkursów i porad.
Łącznikiem komunikacyjnym pomiędzy różnymi lokalizacjami pikniku był tzw. omnibus konny (którego jedynym mankamentem była zbyt mała liczba miejsc), albo… własne nogi.
Te wszystkie atrakcje łączyła klamra relaksu, odpoczynku i rozrywki w postaci występów zespołu dixielandowego, piosenek harcerskich, domowego jedzenia i zakupu atrakcyjnych drobiazgów.
Co roku nasz piknik zmienia się i podejmuje nowe wyzwania. Mamy doświadczenia z lat ubiegłych, refleksje z tegorocznej edycji i już nowe projekty na przyszłość. Możemy spojrzeć na nasz Piknik, tak jak na dziecko, które rośnie, rozwija się, ale czasem „daje w kość”, a mimo to go kochamy ! W przyszłym roku skończy ono 5 lat !!!
Dorota Piętka-Hadała
Plakat IV Warszawskiego Pikniku Archiwalnego