Czcionka: A- A A+

O moście, który wszedł do historii światowej techniki.

W zasobie PAN Archiwum w Warszawie znajduje się dokumentacja budowy pierwszego na świecie drogowego mostu o konstrukcji spawanej na rzece Słudwi w Maurzycach pod Łowiczem, autorstwa wybitnego polskiego inżyniera prof. Stefana Bryły, rozstrzelanego 3 grudnia 1943 roku w Warszawie. Montaż obiektu ukończono w grudniu 1928 roku, a do użytku został oddany w sierpniu 1929 roku. Był wówczas mostem drogowym pierwszej klasy, znajdującym się na drodze państwowej Warszawa – Poznań. Poszczególne części konstrukcji przygotowała firma Towarzystwo Przemysłu Metalowego K. Rudzki i S-ka, Spółka Akcyjna w Warszawie.

Jego budowę uważa się za przełomową w zakresie inżynierii mostowej. Most stał się prototypem i zapoczątkował nowy rozdział w tej dziedzinie techniki. Był podówczas niezmiernie śmiałym wyczynem inżynierskim. Wszystkie połączenia tego mostu są spawane; nie ma w nich ani jednego nitu, pisał prof. Bryła. Nowa technologia pozwoliła na znaczne zaoszczędzenie stali i obniżenie masy.
Realizacja tej inwestycji odbiła się szerokim echem na całym świecie – opis mostu został przetłumaczony na 9 języków m. in. japoński i zajął poczesne miejsce w światowej literaturze technicznej, a do niewielkich Maurzyc na przełomie lat 20. i 30. ściągały delegacje inżynierów m. in. z Niemiec, Czechosłowacji, Anglii i Francji. Polską konstrukcją interesował się rząd Stanów Zjednoczonych, który zwrócił się do Departamentu Drogowego Ministerstwa Robót Publicznych z żądaniem dostarczenia szczegółów i fotografii obiektu.
 
Od 1968 r. przeprawa ma status zabytku. Za jego projekt American Welding Society uhonorowało prof. Stefana Bryłę w 1995 roku nagrodą Historic Welded Structure Award.
Dokumentacja techniczna mostu zawiera wykres próby obciążeniowej przeprowadzonej w dniach 10-12 sierpnia 1929 r. oraz 1 projekt z przekrojami z adnotacją Zatwierdzono w Wydziale Mostowym M. R. P. dnia 10 III 1928 r. No XIII- 341 Inż. St. Kalinowski Naczelnik Wydziału.
🏗🌁🌉
 
Brya
APAN
Maurzyce 2009 0
fot.Wikipedia

Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie

ul. Nowy Świat 72 

00-330 Warszawa

kwerenda@archiwum.pan.pl

tel./fax +48 22 657 27 88

tel. +48 22 657 28 92

Pracownia Naukowa

czynna od poniedziałku do piątku 

od 9.00 do 15.30

fb